symmetric beauty

سردر امامزاده درب امام که دیروز عکسش را دیدید پهلو به پهلوی ایوان صحن شمالی بقعه قرار دارد که این تصویر نمایاننده بخشی از آن است. بسیار جالب است که رنگ و لعاب و شکل تزئینات این ایوان که آندره گودار (معمار و ایرانشناس والای فرانسوی) آن را «شاهکار رنگ در معماری ایران» نامیده است، بلافاصله ایوان مسجد کبود تبریز را به یاد می آورد که ساخت بنای آن تقریبا همزمان با همین بقعه به پایان رسیده است.

حاشیه بر عکس قبل: اولا متن زیر عکس با استفاده از دو مقاله روزنامه‌های همشهری و اعتماد در اسفند 85 نوشته شده و من قبل از خواندن این دو نوشته روحم هم از کاشیکاری girih (گیره؟) خبر نداشت. ثانیا همانطور که دیدید طرح دارای تقارن عمودی است اما الگو در کل طرح اجرا شده، نه اینکه در نیم آن اجرا شده باشد و نیمه دیگر صرفا تصویر دیگری باشد. احتمالا خواندن اصل مقاله در مجله ساینس مفید خواهد بود. ثالثا بنای بقعه درب امام عموما حاصل دو دوران است. اصل بنا محصول دوره جهانشاه قراقویونلو (قرن 15 میلادی) است اما برخی الحاقات و تعمیرات به دوره شاه سلطان حسین (قرن 18) برمی‌گردد و کتیبه‌ی درون عکس هم که نام تاجدار صفوی را نشان می‌دهد احتمالا پس از تعمیر و مرمت جایگزین کتیبه قبلی شده است. وگرنه تزئینات بنا به وضوح متعلق به پیش از صفویه هستند. رابعا سردر این بقعه تنها نمونه این اسلوب کاشیکاری نیست و ظاهرا در ازبکستان، ترکیه و ایران (در دیواره گنبد کبود مراغه) نمونه‌های دیگری از این تکنیک دیده شده، اما امامزاده درب امام کامل‌ترین و ظریف‌ترین نمونه‌های به جا مانده را در خود جا داده.